Jacek Bezeg

W pięćdziesiąt lat po Soborze Watykańskim II dyskusja o jego dokonaniach nie tylko nie ustaje, ale nawet zdaje się przybierać na sile. Niech będzie jakimś do niej nawiązaniem tych kilka słów poświęconych architekturze wnętrz. Chodzi o wnętrza szczególne, bo wnętrza świątyń. Chcę pokazać w jaki sposób zmieniają się one w ciągu tych kilkudziesięciu lat, a niech czytelnik sam wyciągnie jakieś wnioski z kierunku tych zmian.

Kościół parafialny w Gondrexange w Lotaryngii

Taki widok trudno już dziś zobaczyć. Niektórzy może jeszcze pamiętają. Wielu może nigdy nie widziało kościoła gdzie w centrum nie stoi stół posoborowy.

Mamy tu normalny ołtarz. Jego centrum stanowi tabernakulum, w którym znajduje się Ciało Chrystusa. Ponieważ ołtarz z kolei stanowi centralny punkt kościoła, naturalnym jest nazywanie go Domem Bożym.
To przed podobny ołtarz przyprowadzały kiedyś matki swoje dzieci i pokazując Wieczną Lampkę tłumaczyły: „Widzisz, to światełko oznacza, że tu jest Pan Jezus. Uklęknij i pomódl się do Niego”.

Kościół franciszkanów w Opolu

Przed takim ołtarzem także i Msza Święta sprawowana była inaczej. Niektórzy powiadają, że tyłem do ludzi, lecz chyba ważniejsze jest, że przodem do Boga. Przecież tu przychodzimy do Niego. Z kolegami znajomymi, czy nawet z rodziną, rozmawiać, wymieniać ukłony i ściskać się będziemy wtedy gdy zakończy się Ofiara Eucharystyczna i wyjdziemy z Domu Bożego. Tu, to nie przystoi.

Bazylika p.w. św. Mikołaja, St Nicolas de Port, Lotaryngia

Po Soborze zapanował w Kościele nowy prąd polegający na zwróceniu się do ludu nie tylko w przenośni, ale i dosłownie. Widzimy więc nie tylko tradycyjny ołtarz z tabernakulum, kwiatami i świecami, ale i posoborowy stół, a raczej stolik z lewej strony fotografii. Tak więc można tu sprawować Eucharystię na dwa sposoby patrząc na krucyfiks, lub patrząc na Lud Boży.
Można powiedzieć, że duch aggiornamento wniknął do tej świątyni w sposób niepełny.

Katedra p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu

Z całą pewnością nie możemy tego powiedzieć o Katedrze opolskiej. Stół posoborowy jest tu duży i solidny. Nie można go z niczym innym pomylić, bądź nie zauważyć.
Pojawił się tu jednak nowy element. Niektórzy widząc te eleganckie krzesła, nieomal trony i to w tym miejscu są zaskoczeni i zdziwieni. Pytają czy nie utrudnia to dojścia do tabernakulum? Czy nie przesłania go za bardzo?
Jak się okazuje nie ma się czemu dziwić, bo katedra to miejsce sprawowania władzy biskupiej nad diecezją. A do sprawowania władzy potrzebny jest tron. Biskup ma jak widać dwóch biskupów pomocniczych.
Pytanie czy to wypada tak siedzieć tyłem do Ciała Chrystusa jest tu zupełnie nie na miejscu. Zapewne przepisy prawa kanonicznego na to pozwalają.

Katedra p.w. Zwiastowania Najświętszej Panny Marii w Nancy, Lotaryngia

Biskup we francuskim Nancy wolał jednak nie siadać tyłem lecz bokiem. W ogóle poszedł jeszcze dalej. Widzimy, że stół posoborowy stanowi główny i największy obiekt w prezbiterium Katedry. W głębi za nim jest jeszcze tylko gablota z figurką Maryi i jakaś dziwnie pusta przestrzeń. Nie ma ołtarza, tabernakulum nie widać tu też Wiecznej Lampki. Kto pamięta nauki rodziców rozumie:
Nie ma tu Ciała Chrystusa. To gdzie my jesteśmy?!!

Spokojnie, spokojnie Pan Bóg jest wszędzie, a Boże Ciało przez uszanowanie przeniesiono po prostu w bezpieczniejsze miejsce.
Katedra ma poza głównym także i inne ołtarze. Właśnie na jednym z nich jest i tabernakulum i wszystko co trzeba. Takie coś małe czerwone leżące pomiędzy świecznikami z prawej strony, to właśnie Wieczna Lampka. Tu jest Ciało Chrystusa i tu nic mu już nie grozi. Ani turyści hałasujący i pstrykający fleszami, ani nikt siadający do niego tyłem czy bokiem.

Na jednym z forów dyskusyjnych, na pytanie o naukę jaka płynie z cudu, jaki zdarzył się w Sokółce dostałem odpowiedź:
„Pan Bóg nie chciał nam powiedzieć niczego czego byśmy nie wiedzieli.”

Czy rzeczywiście?

Jacek Bezeg

Więcej o architekturze:

http://www.bibula.com/?p=617

http://signum-dei.blogspot.com/2012/06/otarz-posoborowy.html