Irena Kwiatkowska
pseudonim “Katarzyna”
funkcja łączniczka
data urodzin 1912-9-17
data śmierci 2011-3-3
Stopień
strzelec
Miejsce urodzenia
Warszawa
Wykształcenie
Absolwentka IX Liceum im. Klementyny Hoffmanowej w Warszawie. W 1932 r. zdała egzamin na studia na Wydziale Aktorskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej, założonego i prowadzonego przez Aleksandra Zelwerowicza i Leona Schillera, które ukończyła w 1935 r.
Praca zawodowa do 1939 r.
W 1934 r. roku wygrała konkurs na recytację wiersza dla dzieci – główna nagroda: 50 zł. Wkrótce wygrała kolejne konkursy recytatorskie – wierszy Gałczyńskiego i współczesnej poezji polskiej, co zwróciło na nią uwagę szefostwa Polskiego Radia. Od tego roku, jeszcze jako studentka, rozpoczęła stałą współpracę z Polskim Radiem. Po skończonych studiach, 1.9.1935 r. zadebiutowała na scenie Cyrulika Warszawskiego.
Do wybuchu II wojny światowej występowała w teatrach: Powszechnym w Warszawie, Nowym w Poznaniu i Polskim w Katowicach, gdzie od początku robiła furorę jako Fredrowska Zuzia w “Damach i huzarach”, reżyserowanych przez Konstantego Tatarkiewicza. W ciągu 4 lat zdążyła zagrać 20 ról teatralnych.
Udział w wojnie 1939
Po radiowym apelu prezydenta m.st. Warszawy Stefana Starzyńskiego, jako ochotniczka zgłosiła się w gmachu Poczty Głównej na pl. Napoleona, gdzie otrzymała przydział do prac pomocniczych w Polskim Czerwonym Krzyżu.
Praca w latach okupacji 1939-1944
Nie podjęła pracy w działających za zgodą władz niemieckich teatrach jawnych; pracowała jako kosmetyczka i kelnerka w warszawskich lokalach gastronomicznych, następnie w stołówce RGO (Rada Główna Opiekuńcza), gdzie zajmowała się księgowością..
Oddział
Armia Krajowa – Grupa “Północ” – oddział PKB “Barry” – poczet dowódcy
Szlak bojowy
Stare Miasto – kanały – Śródmieście. Na Starym Mieście była łączniczką mjr. Włodzimierza Kozakiewicza ps. “Barry”, dowódcy oddziału PKB obsadzającego reduty: Ratusz – pałac Blanka, a następnie szefa żandarmerii Grupy “Północ”. W wolnych chwilach występowała dla rannych i chorych w powstańczych szpitalach. Po przejściu do Śródmieścia dołączyła do “brygady teatralnej” założonej 2 sierpnia 1944 r. przez Leona Schillera. Wraz z Mirą Zimińską, Mieczysławem Foggiem i innymi artystami, jako deklamatorka brała udział w koncertach dla powstańców, organizowanych w piwnicach, szpitalach i na kwaterach powstańczych.
Losy po Powstaniu
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Przed Pruszkowem uciekła z kolumny transportowej.
Losy powojenne
Od 1946 r. występowała w krakowskim kabarecie “Siedem kotów” – wiersze, piosenki oraz skecze pisał dla niej mistrz Konstanty Ildefons Gałczyński. Jednak kabaret został szybko zamknięty – z “powodów przeciwpożarowych“. Od 1947 r. pracowała w Teatrze Klasycznym, zamkniętym po roku – w związku z likwidacją scen prywatnych.
Od 1948 r. na stałe związana była z teatrami warszawskimi: Klasycznym (1948-49), Współczesnym (1949-51), Satyryków, Buffo (1951-53), Syrena (1953-58, 1960-72), Komedia (1958-60), Ludowym (1972-74) i Nowym (1974-94). Stale współpracowała z Teatrem Kwadrat i Kabaretem Dudek – kierowanymi przez Edwarda Dziewońskiego. Od 1961 do 1966 roku występowała w telewizyjnym “Kabarecie Starszych Panów” jako Doktorowa Praszczadkowa, Dama Jarzynowa, Matka, Hrabina Tyłbaczewska, Ciotka, Babcia, Dama z Kluczem.
W Kabarecie zaśpiewała słynne piosenki: “Tango Kat”, “Prysły zmysły”, “Shimmy szuja” i wiele innych.
Jej współpraca z Telewizją Polską to przede wszystkim niezapomniane role w serialach “Wojna domowa” (1965 – jako Zofia Jankowska, matka Pawła) i “Czterdziestolatek” (1974 – jako “kobieta pracująca“). Ostatnią jej rolą telewizyjną była matka Hieronima w serialu “Niania (2008). Od 1964 r. współpracowała z Teatrem Telewizji występując w 28 spektaklach. Do “Złotej setki” weszły spektakle z jej udziałem: “Alicja prowadzi śledztwo” (1970) oraz “Arszenik i stare koronki” (1975). Ostatnią jej rolą w TTV była Babcia-Wróżka w bajce muzycznej Justyny Holm i Krystyny Kwiatkowskiej “Anielska cierpliwość” (1999).
W roku 1994 (w wieku 82 lat) przeszła na emeryturę, nie oznaczało to jednak końca kariery. Podejmuje pracę na umowę-zlecenie w następujących teatrach: Polskim, Komedii, Syrenie, Nowym, Kwadracie. Po raz ostatni wystąpiła na scenie w dniu swoich 96 urodzin, benefisu na Jej cześć, w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Przez kilkadziesiąt lat związana była z Teatrem Polskiego Radia i z redakcją Rozrywki Programu III PR, gdzie m.in. nagrywała wraz z Jerzym Dobrowolskim i Wojciechem Pokorą cykl słuchowisk Mari Czubaszek “Dymek z papierosa”. Dla Polskich Nagrań w latach 60-80 nagrywała bajki i wiersze dla dzieci (m.in. cykl Jana Brzechwy).
W jej interpretacji możemy także wysłuchać licznych opowiadań i powieści – wydawanych obecnie w formie audiobooków na płytach CD (m.in “Przygody Tomka Sawyera”, “Czarnoksiężnik z krainy Oz”, “Dzieci z Bullerbyn”). Po przejściu na emeryturę w 1982r. nadal mieszkała w swoim mieszkaniu na Tamce. W tym czasie ofiarnie opiekowała się swoim poważnie chorym mężem, spikerem Polskiego Radia, Bolesławem Kielskim, który zmarł w 1993 r. W wieku 90 lat przeprowadziła się na warszawskie Kabaty, pod opiekę rodziny. Od 2009 r. mieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich im. Wojciecha Bogusławskiego w Skolimowie pod Warszawą.
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (29.11.2000), przyznany przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego. Złoty Medal “Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (27.9.2005), przyznany przez Ministra Kultury RP Waldemara Dąbrowskiego.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński nadał Irenie Kwiatkowskiej “w uznaniu wybitnych zasług dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz rozwoju polskiej kultury oraz za osiągnięcia w pracy artystycznej” Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (8.9.2009). W 2009 r. “Film Polski” uhonorował Irenę Kwiatkowską tytułem “Najlepszej Aktorki Komediowej Stulecia”.
Miejsce śmierci
Skolimów-Konstancin
|
